ალასკაში ტრამპის და პუტინის მოლაპარაკებები დაიწყო - მთავარი თემა უკრაინაში ომია

აშშ-ის პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი და ვლადიმერ პუტინი ალასკაში, ანკორიჯში შეხვდნენ. ისინი მოლაპარაკებებს გამართავენ, რომლის ცენტრალური თემა უკრაინაში ომია.

მათი პირველი შეხვედრა ანკორიჯის აეროპორტში, წითელ ხალიჩაზე მოხდა. მათ ერთმანეთს ხელი ჩამოართვეს, შემდეგ ავტომობილში ჩასხდნენ და მოლაპარაკებების ადგილისკენ გაემართნენ. კრემლში ვარაუდობენ, რომ მოლაპარაკებები 6-7 საათი გაგრძელდება.

ჟურნალისტებმა მოახერხეს პუტინისთვის ომის შესახებ კითხვის დასმა, თუმცა მან პასუხის გაცემას თავი აარიდა.

პუტინი ბოლოს ნიუ-იორკს 2015 წელს გაეროს გენერალური ასამბლეისთვის ეწვია. ალასკაში დღევანდელი სამიტი რუსეთისა და შეერთებული შტატების ლიდერებს შორის პირველი პირისპირ შეხვედრაა 2021 წლის შემდეგ, როდესაც პუტინი ჟენევაში მაშინდელ პრეზიდენტ ჯო ბაიდენს ესაუბრა.

პუტინმა დონალდ ტრამპთან ბოლოს პირისპირ მოლაპარაკებები 2018 წელს ჰელსინკიში გამართა, ხოლო მომდევნო წელს ისინი იაპონიაში G20-ის სამიტზე შეხვდნენ. 2025 წლის დასაწყისში ტრამპის თეთრ სახლში დაბრუნების შემდეგ, მათ უკვე მინიმუმ ექვსჯერ ისაუბრეს ტელეფონით.

ტრამპსა და პუტინს შორის დღევანდელი შეხვედრა ამერიკულ სამხედრო ბაზა ელმენდორფ-რიჩარდსონში იმართება. ის უსაფრთხოების მიზნით შეირჩა.

ზოგადად, სამიტის ადგილმდებარეობის არჩევანი შეზღუდული იყო პუტინის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მიერ გაცემული დაპატიმრების ორდერის გამო: რუსეთმა უარი თქვა ევროპაში შეხვედრაზე და თეთრ სახლს აშკარად არ მოეწონა არაბთა გაერთიანებულ საამიროები, ამიტომ საბოლოოდ უნგრეთი და შეერთებული შტატები დარჩნენ. პუტინის შეთანხმება ალასკასთან დაკავშირებით ვაშინგტონისთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა.

აღსანიშნავია, რომ ალასკა, როგორც შეერთებული შტატების ნაწილი, არ შედის სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს იურისდიქციაში. ამიტომ, პუტინს იქ არ დააპატიმრებენ, რადგან სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს ორდერს იქ არანაირი ძალა არ აქვს.

ტრამპსა და პუტინს შორის ალასკაში შეხვედრას ისტორიული ელფერი დაჰკრავს, რადგან პირველად შეერთებული შტატებისა და რუსეთის ლიდერები შეიკრიბნენ ტერიტორიაზე, რომელიც ოდესღაც რუსეთის იმპერიას ეკუთვნოდა და ამერიკას 1867 წელს მიჰყიდეს.

სამიტის ცენტრალური თემა უკრაინაში ომი იქნება. შეერთებული შტატები აღნიშნავს, რომ მას სურს უკრაინაში ცეცხლის შეწყვეტის მიღწევა. რუსეთისა და ამერიკის დელეგაციები ასევე შეეხებიან ორმხრივი ურთიერთობების საკითხს.

როგორც გამოცხადდა, ლიდერები თავდაპირველად პირისპირ შეხვედრას (მხოლოდ თარჯიმნების თანდასწრებით) გამართავდნენ, შემდეგ კი მოლაპარაკებებს დელეგაციის ფორმატში გამართავდნენ.

თუმცა მოგვიანებით ცნობილი გახდა, რომ ტრამპსა და ვლადიმერ პუტინს შორის ადრე დაგეგმილი პირისპირ შეხვედრა ახლა "სამი სამზე“ ფორმატში გაიმართება.

ტრამპის დელეგაციის შემადგენლობაში შედიან: აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი მარკო რუბიო; ფინანსთა მინისტრი სკოტ ბესენტი; ვაჭრობის მდივანი ჰოვარდ ლუტნიკი; ეროვნული დაზვერვის დირექტორი ჯონ რეტკლიფი; თეთრი სახლის ადმინისტრაციის უფროსი სუზი უაილსი; თეთრი სახლის პოლიტიკური დირექტორი ჯეიმს ბლერი; თეთრი სახლის ადმინისტრაციის უფროსის მოადგილე ბო ჰარისონი; კომუნიკაციების დირექტორი ნიკ ლუნა; კომუნიკაციების დირექტორის მოადგილე დენ სკავინო; თეთრი სახლის პრესმდივანი სტივენ ჩუნგი; ეროვნული უსაფრთხოების მრჩეველი რობერტ გაბრიელი; თეთრი სახლის პრესმდივანი კეროლაინ ლევიტი; იურიდიული მრჩეველი უილ შარფი; ეკონომიკური პოლიტიკის მრჩეველი როს უორტინგტონი; აშშ-ის სპეციალური წარმომადგენელი სტივ უიტკოფი; აშშ-ის ელჩი მონიკა კროული;

პუტინის გარდა, რუსულ მხარეს წარმოადგენენ: რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი; კრემლის თანაშემწე პრემიერ-მინისტრი იური უშაკოვი; რუსეთის თავდაცვის მინისტრი ანდრეი ბელოუსოვი; რუსეთის ფინანსთა მინისტრი ანტონ სილუანოვი; რუსეთის პირდაპირი ინვესტიციების ფონდის (RDIF) ხელმძღვანელი კირილ დმიტრიევი.

კრემლმა და თეთრმა სახლმა განაცხადეს, რომ მოლაპარაკებების შემდეგ ლიდერების ერთობლივი პრესკონფერენცია იგეგმება. თუმცა, ტრამპმა არ გამორიცხა, რომ შეხვედრის შემდეგ ის გაესაუბროს ჟურნალისტებს, თუ "შეხვედრა ცუდად დასრულდება“.

ერთი დღით ადრე ტრამპმა ონლაინ კონფერენცია გამართა ვოლოდიმირ ზელენსკისთან და ევროკავშირის ლიდერებთან. როგორც დასავლური მედია იტყობინება, მან დაარწმუნა ლიდერები, რომ უკრაინის ტერიტორიების საკითხს არ განიხილავდა და მის მომავალთან დაკავშირებული ნებისმიერი გადაწყვეტილება მხოლოდ კიევის მონაწილეობით იქნებოდა მიღებული.

აშშ-ის პრეზიდენტმა იმედი გამოთქვა, რომ პუტინი "გარიგებას დადებს“, მაგრამ ის არ არის დარწმუნებული, რომ ეს ალასკაში სამიტისთანავე მოხდება.

„პუტინმა იცის, რომ მე ვარ ყველაზე რთული მოწინააღმდეგე, ვისთანაც მას ოდესმე მოუწია ურთიერთობა“, - განაცხადა ტრამპმა მედიასთან საუბრისას.

თეთრი სახლისა და კრემლის ხელმძღვანელმა ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ შეხვედრის შემდეგ რაიმე დოკუმენტის ხელმოწერა არ იგეგმება.

ტრამპმა ზელენსკისთან და პუტინთან შესაძლო სამმხრივი შეხვედრის შესახებ განაცხადა, რომელიც, CNN-ის ცნობით, შესაძლოა, მომავალ კვირას გაიმართოს. ამავდროულად, ტრამპმა ხაზგასმით აღნიშნა: ის გადაწყვეტილებას 15 აგვისტოს სამიტის შემდეგ მიიღებს - მეორე შეხვედრა მხოლოდ იმ შემთხვევაში გაიმართება, თუ პირველი შეხვედრა საჭირო შედეგებს გამოიღებს.

აშშ-ის პრეზიდენტმა ასევე განაცხადა, რომ უკრაინისა და რუსეთის ლიდერებთან შემდეგი მოლაპარაკებებისთვის სამ შესაძლო ადგილს განიხილავს.

მიუხედავად იმისა, რომ ტრამპმა თავდაპირველად განაცხადა, რომ პუტინთან სამიტის შემდეგ ზელენსკის და ევროპელ ლიდერებს დაურეკავდა, მოგვიანებით მან გარკვეულწილად შეიცვალა აზრი. მან თქვა, რომ შესაბამის ზარებს მხოლოდ იმ შემთხვევაში განახორციელებდა, თუ წინსვლა იქნებოდა ალასკაში.

თუ სამიტი წარუმატებლად დასრულდება, აშშ-ის პრეზიდენტი მზადაა რუსეთისა და მისი მოკავშირეების წინააღმდეგ ახალი ეკონომიკური შეზღუდვების დაწესებისთვის. ეს, სავარაუდოდ, სენატის მიერ მომზადებულ კანონპროექტს ეხება იმ ქვეყნებიდან იმპორტზე ტარიფების შემოღების შესახებ, რომლებიც რუსულ ენერგორესურსებს ყიდულობენ.

როგორც Politico წერს, აშშ კვლავ მზადაა განიხილოს უკრაინის უსაფრთხოების გარანტიები, თუმცა, იმ პირობით, რომ ეს ძალისხმევა არ განხორციელდება ნატოს ფარგლებში.